Z zieloną herbatą, szczególnie tą japońską, jest trochę jak z winem. Znajdą się jej koneserzy (do których my się zaliczamy – kochamy ją z całego serca i uparcie pogłębiamy herbatkową wiedzę), którzy będą szukali w niej tego niepowtarzalnego doznania smakowego. Znajdą się też tacy, którzy dzięki jej zdrowotnym właściwościom szukają dla siebie leku na stres, przemęczenie lub czegoś dobrego na serce po posiłku (i do tego grona też siebie, dumnie, zaliczamy 
). Nieważne więc, czy należysz do pierwszej, czy drugiej grupy, lub jak my do oby dwóch – ze sprawdzonymi informacjami, z pewnością znajdziesz dla siebie idealną odmianę japońskiej zielonej herbaty
.
Jak produkuje się zieloną herbatę?
Cechą charakterystyczną japońskiej zielonej herbaty jest nie tylko jej kolor i smak, ale także sposób, w jaki jest ona przygotowywana na etapie produkcji – czyli metodę, podczas której podgrzewa się jej liście parą wodną bezpośrednio po ich zebraniu, aby zatrzymać proces fermentacji. Zielona i czarna herbata pochodzą z tej samej rośliny, jednak długość ich fermentacji jest różna. Ta, która jest maksymalnie sfermentowana, to czarna herbata (popularna w Europie), ta średnio-sfermentowana to wszystkie odmiany herbaty oolong, a ta z zatrzymanym do minimum procesem – to właśnie zielona herbata.
Prawidłowe przygotowanie wody do zaparzenia zielonej herbaty
Smak zielonej herbaty zmienia się wraz z temperaturą wody i jej twardością. Najlepszą wodą do przygotowania zielonej herbaty jest miękka woda, czyli taka, która pozbawiona jest minerałów. W wysokich temperaturach łatwo można wyczuć aromat herbaty, wydzielane są katechiny, a cierpkość jest bardziej intensywna. Natomiast w niskich wydzielane są aminokwasy i zwiększają się doznania smakowe. Każda z opisanych poniżej odmian ma różną temperaturę zaparzania, trzeba jednak wystrzec się pewnego błędu, który często spotyka niecierpliwe osoby będące w posiadaniu elektrycznego czajnika z funkcją ustawiania temperatury. Jeżeli zaparzamy odmianę, dla której sugerowana temperatura to np. 60*C, nie gotujemy wody tylko do tego momentu – najpierw doprowadzamy ją do wrzenia, a następnie cierpliwie czekamy, aż spadnie.* Jest to bardzo prosta, ale ważna zasada, jeżeli chcemy w pełni rozkoszować się smakiem zielonej herbaty.
*Musimy również pamiętać, że idealny moment wrzenia zaczyna się już podczas pojawienia się dużej ilości bąbelków powietrza. Jeżeli nie mamy do czynienia z wodą o brzydkim zapachu, należy gotować ją tylko do tego momentu. W przeciwnym razie należy kontynuować, żeby pozbyć się nieprzyjemnego odoru.
Jak regulować temperaturę wody?
- Po ugotowaniu, przelej wodę z naczynia do naczynia, np. z kubka do zaparzacza. Jej temperatura spadnie wówczas o około 5*C. Jest to również dobra metoda na określenie idealnej ilości wody – wlejemy do zaparzacza dokładnie tyle, ile mieści się w kubku. Dzięki temu możemy rozkoszować się zieloną herbatą do ostatniej kropli – która jest zazwyczaj najpyszniejsza!
- Jeżeli poczekasz od 1 do 2 minut, temperatura spadnie o 5*C.
Odmiany japońskiej zielonej herbaty – znajdź swoją ulubioną
-
煎茶 Sencha – Na zbędne kilogramy i walkę z kacem
Sencha jest jednym z prawdziwych klasyków w repertuarze japońskiej herbaty. Wyróżnia się jako herbata, która może być parzona i smakowana na wiele sposobów, aby tym samym przywołać, lub zaakcentować różne smaki. Parzenie Senchy zimną wodą podkreśli naturalną słodycz herbaty. Natomiast jeśli zadziałamy na nią gorącą temperaturą, wydobędą się z niej jej gorycz, cierpkość i aromat. Jej kolor jest ciemnozielony. Im wyższa jakość zielonej herbaty, tym jej liście będą bardziej kolorowe i błyszczące, jak liście igły.
Podstawowa metoda parzenia: Około 1 minuty w 80*C. Będzie wtedy orzeźwiająca i cierpka w smaku. Należy jednak pamiętać, że Sencha zmienia smak w zależności od temperatury parzenia – tak więc warto spróbować różnych opcji i znaleźć swoją ulubioną.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Maksymalnie 3 razy.
2. 深蒸し煎茶 Fukamushi Sencha – Na rozbudzenie
W przypadku tej odmiany, czas obróbki przy użyciu pary jest dłuższy niż w przypadku zwykłej Senchy, jej cierpkość i gorycz jest tłumiona, a wydzielane są w dużym stopniu pektyny, podkreślające słodycz. Sprawia to, że Fukamushi Sencha ma łagodny smak. Można w jej przypadku bardziej raczyć się bogatym smakiem liści herbaty niż aromatem. Obecnie jest to najczęściej spożywany rodzaj zielonej herbaty w Japonii.
Podstawowa metoda parzenia: Około 40 sekund w temperaturze 70*C.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Maksymalnie 3 razy.
3. 玉露 Gyokuro – Najwyższa jakościowo, dobra przed treningiem
Gyokuro jest odmianą najwyżej ocenianą wśród zielonych herbat. Jeśli zatrzymasz ją chwilę dłużej na języku, możesz cieszyć się jej wyjątkowym aromatem i umami. Powodem tego jest metoda jej uprawy. Około 3 tygodnie przed zbiorem, plantacja herbaty jest zakrywana tak, żeby blokować światło słoneczne. Dlatego właśnie teanina, będąca źródłem smaku umami, nie zmienia się w katechinę, która odpowiada za cierpkość. Dodatkowo ma ona bardzo miękkie liście, więc po jej wypiciu można śmiało polać ją odrobiną sosu sojowego do smaku i zjeść jako przekąskę, wchłaniając wszystkie jej odżywcze składniki.
Podstawowa metoda parzenia: Pomiędzy 2 – 2 i pół minuty w temperaturze od 50*C do 60*C. Umami jest bardziej wyraziste, jeżeli jest parzona powoli w niskiej temperaturze. Latem można dodać do niej tylko kostek lodu – w taki sposób otrzymamy pyszny, chłodny napój na upalne dni.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Maksymalnie 3 razy.
4. かぶせ茶 Kabusecha – Pyszne połączenie popularnej Senchy i szlachetnej Gyokuro
Kabusecha ma elementy zarówno Senchy jak i Gyokuro, więc jest opisywana jako znajdująca się gdzieś po środku. “Kabuse” (かぶせ) oznacza w Japonii “przykrycie”. Jej plantacja również, podobnie jak Gyokuro, jest zakrywana przed słońcem, jednak na krócej – od tygodnia do 10 dni. Charakteryzuje się swoją niepowtarzalną słodyczą. Możesz się nią rozkoszować parząc ją zarówno w wysokiej jak i niskiej temperaturze.
Podstawowa metoda parzenia: Podobnie jak Gyokuro, nadaje się do parzenia w niskich temperaturach od 50*C do 60*C, ale można zaparzać ją w wyższych, charakterystycznych dla Senchy temperaturach – około 80*C. Znalezienie odpowiedniej dla siebie temperatury to jedna z największych przyjemności.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Maksymalnie 3 razy.
5. 番茶 Bancha – dobra po posiłku
Bancha była kiedyś herbatą, którą zwykli mieszkańcy Japonii pili na co dzień. Smak i kolor nie są zbyt intensywne, często jest więc uważana za herbatę niższej jakości, charakteryzuje się jednak swoim orzeźwiającym działaniem, dzięki czemu będzie idealna do wypicia po każdym posiłku.
Podstawowa metoda parzenia: Parzymy ją w wysokiej temperaturze między 90*C a 100*C, żeby wyzwolić więcej katechin, zwiększyć efekt antybakteryjny i cieszyć się jej lekką cierpkością.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Nadaje się tylko do jednorazowego zaparzania.
7. 抹茶 Matcha – Symbol Japońskiej kultury
Ostatnio niezwykle popularna w Polsce, Matcha jest jednym z najstarszych typów zielonej herbaty w Japonii. Jest produkowana ze zmielonej Tenchy*, która uważana jest za właściwą Matchę. Dzięki wypijaniu całego zmielonego liścia herbaty można uzyskać z niej wszystkie składniki odżywcze. W przeszłości spożywano ją głównie podczas japońskiej ceremonii picia herbaty.
*Tencha jest typem herbaty, z której produkowana jest następnie Matcha. Bardzo rzadko można ją znaleźć w jej pierwotnej formie, ponieważ jest ona mielona (zazwyczaj w kamiennym młynie) i zmieniana w sproszkowaną jasnozieloną herbatę, czyli właśnie Matchę. Plantacja Tenchy, podobnie jak Gyokuro, jest zakrywana przed słońcem, jej liście są jednak przetwarzane zupełnie w inny sposób. Po podgrzaniu na parze szybko suszy się ją w wysokiej temperaturze bez rolowania, dzięki czemu łodygi i inne twarde części herbaty są oddzielane od liści, co powoduje powstanie herbaty w kształcie przypominającej rybie łuski.
Podstawowa metoda parzenia: Wsypując około 1 łyżeczkę Matchy przez sitko, zalewamy ją niewielką ilością wody w temperaturze między 70*C a 80*C. Następnie tradycyjnie utrzepujemy ją miotełką zwaną Chasen, aż do uzyskania lekkiej piany i rozkuszujemy się nią popijając ze specjalnie przeznaczonego do tego naczynia. Nie mając jednak w domu zestawu do Matchy, nie załamujemy się i zamiast Chasen używamy spieniacza do mleka i zwykłego kubka (potrzeba matką wynalazków, a Matchę naprawdę warto spróbować 
).
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Nadaje się tylko do jednorazowego zaparzania.
6. ほうじ茶 Hojicha – dobra podczas posiłku
W przeciwieństwie do Banchy, Hojichę zaleca się pić podczas posiłku. Powstaje ona poprzez prażenie zielonej herbaty. Dzięki temu procesowi zanika woda, zmniejsza się ilość wydzielanych składników, przez co jest bardziej łagodna dla żołądka. Dlatego w Japonii zazwyczaj poleca się ją dla dzieci i osób starszych. Ma orzeźwiający smak i często jest wypijana podczas posiłków.
Dobra porada: Jeżeli masz w domu starą Senchę, możesz podsmażyć ją delikatnie na patelni i stworzyć własną Hojichę.
Podstawowa metoda parzenia: Parzymy ją przez około 30 sekund w gorącej temperaturze między 90*C a 100*C.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Nadaje się tylko do jednorazowego zaparzania.
8. 粉茶 Konacha – Najprostsza z japońskich zielonych herbat, idealna dla miłośników sushi
“Kona” znaczy w języku japońskim “proszek” i taką właśnie formę przybiera. Konacha jest stałym elementem japońskich restauracji sushi, ponieaż dobrze komponuje się z potrawami zawierającymi surowe ryby. Dzieje się tak z dwóch powodów: po pierwsze, oczyszcza podniebienie i orzeźwia nas, po drugie, zawiera katechiny zmniejszające ryzyko zatrucia pokarmowego. Ze względu na stosunkowo niską cenę często możemy ją spotkać w formie herbaty w torebkach.
Podstawowa metoda parzenia: Wystarczy zalać ją gorącą wodą w temperaturze między 80*C a 85*C. Uwaga na przesadzenie z ilością – w sproszkowanej formie wystarczy wsypać około 1/3 łyżeczki.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Nadaje się tylko do jednorazowego zaparzania.
9. 佂炒り茶 Kamairicha – Zielona herbata dla poszukiwaczy smaku umami
Kamairicha jest japońską smażoną herbatą. Można w niej wyczuć mocny smak umami w bardzo japońskim stylu, jest jednak mniej cierpka niż Sencha. Ma wyrazisty, słodki aromat palonej herbaty i odświeża zarówno podniebienie, jak i umysł.
Podstawowa metoda parzenia: Parzymy ją w temperaturze między 80*C a 85*C, dzięki czemu staje się bardzo aromatyczna.
Ile razy można zaparzyć jedną porcję?: Nadaje się tylko do jednorazowego zaparzania.
______________________________________________________________________________
Mamy nadzieję, że udało nam się Wam przedstawić główne japońskie odmiany zielonych herbat – jednak pamiętajcie, że jest ich jeszcze więcej, a te wymienione powyżej, to te najbardziej popularne. Z tą wiedzą możecie kosztować przeróżnych rodzajów i porównywać je, podobnie jak wina. A Wy, mieliście okazję spróbować kiedyś jednej z tych zielonych herbat? Podzielcie się z nami swoim doświadczeniem!
